Խատիսյանի մեռելապսակները
Կոնստանտին Խատիսյանը ոչ միայն անվանի դաշնակցական էր, այլև Բաքվի հայ մտավորականների պարագլուխը: Մասնագիտությամբ ճարտարագետ` նա հիմնել էր նավթարդյունաբերական մեքենաշինական սեփական գործարան, նավթահորերի սեփականատեր էր և խիստ ունևոր մարդ: Բայց հարուստ, որը հոգ էր տանում Բաքվում ժողովված հայ գրողների, արվեստագետների, դերասանների, լրագրողների և առհասարակ մտավոր մշակների մասին: Այդ նպատակով 1906 թ. ստեղծել էր «Բաքվի հայոց մշակութային միությունը», որն ահռելի դերակատարություն ուներ բաքվահայոց կյանքում:
Կ. Խատիսյանը բնիկ թիֆլիսցի էր, հայրը պետական բարձրաստիճան պաշտոնյա էր, մայրը` հասարակական գործիչ ու բարերար, իսկ եղբայր Ալեքսանդրը Թիֆլիսի քաղաքագլուխն էր ու դաշնակցության ականավոր դեմքերից մեկը: Եվ բնական է, որ երբ 1913 թ., 49 տարեկան հասակում Կոնստանտինը վախճանվեց, նրան հուղարկավորեցին Թիֆլիսում:
Թիֆլիսահայերն ունեին մի եղկելի բարքային սովորություն` կենդանության օրոք տիրություն չէին անում կիսաքաղց, ծայրը ծայրին հազիվ հասցնող մտավորականներին, բայց հենց նրանց արժանացնում էին հանդիսավոր, ամպագոռգոռ թաղումների: Ընդ որում, այս կամ այն հանգուցյալի «արժեքը» չափվում էր… պսակների քանակով: Դրանք լինում էին երեք տեսակի` ծաղկե, արծաթե ու հազվադեպ` ոսկե: Ամենաճոխ հուղարկավորության արժանացել էր «Մշակ» թերթի խմբագիր Գրիգոր Արծրունին` 420 պսակ:
Կոնստանտին Խատիսյանի համար, ծաղկեպսակներից զատ, բերել էին ութ արծաթե պսակ, որոնք պիտի վաճառվեին, իսկ գումարը տրամադրվեր Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան կանգնեցնելու համար: Հուղարկավորությունից հետո այդ ութ պսակները ի պահ հանձնվեցին Վանքի բակում գտնվող Ավետիս Ղուկասյանի թանգարանին: Սակայն հաջորդ առավոտյան պարզվեց, որ թանգարանի պատուհաններից մեկի ներքնամասը քանդել, երկաթյա ճաղերն ու ցանցը պոկել և պսակները գողացել էին… Ձերբակալվեցին տպարանի երկու բանվոր ու Վանքի ժամկոչներից մեկը:
Կոստյայի հացի մեջ աղ չկար:
Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
